Vakblad Natuur Bos Landschap, mei 2007
Een prachtig vak
Hoe vaak spreek je niet mensen die jaloers zijn op je vak als bosbeheerder. Zeker ook de mensen die ooit bosbouw studeerde, en nu veel van hun tijd binnen doorbrengen en met andere zaken dan bos bezig zijn. Het valt niet mee om weerstand te bieden aan de zuigkracht van het kantoor.
Bos beheren is geweldig mooi werk. Het voorwerp is mooi, het is er bijna altijd aangenaam, de variatie is groot en er is veel te doen. Veel van de bossen zijn nog lang niet waar ze wezen moeten, en dat vraagt een slimme aanpak. De vragen zijn en blijven legio, je blijft leren.
Wat dit vak ook aangenaam maakt is dat de mensen waar je mee te maken hebt houden ook van het bos, dat schept een prettige band. Dat geldt voor vakgenoten en voor de geïnteresseerde leken.
Kortom, het gaat ergens over en je doet het ergens voor.
Kom niet aan ons bos
Hoe zeer mensen hechten aan bos merk je vooral als je gaat zagen. Pas als er bij de betrokkenen het vertrouwen is dat je niets kwaads in de zin heb en er bos zal blijven, kun je verder.
De communicatie rond het bos en het bosbeheer wordt steeds belangrijker (een leuke aanvulling op het artikel van Marjel Neefjes in het Vakblad van februari: herperduingesloopt.nl, of bvherperduin.nl/pagina58.html).
Bos is na familiebezoek de favoriete plek voor vrijetijdsbesteding. Bos beslaat weliswaar maar 10% van de landsoppervlakte, maar, anders dan veel agrarische grond en sommige natuurterreinen, zijn bijna al onze bossen goed ontsloten en intensief te gebruiken voor bezoekers van velerlei soort.
Kortom, een bosbeheerder vervult een taak in de publieke ruimte en een maatschappelijk relevante opdracht.
Een verkeerd label
We hebben een vakvereniging, de KNBV, en dat is waardevol. De bijeenkomsten zijn geschikt voor het netwerk, er is veel te leren door ervaringen van anderen te horen en zien op excursies, en er valt heel wat uit te wisselen aan opvattingen.
Alleen, de naam van de club is niet goed. Niet goed meer, eigenlijk, want Het woord bosbouw is voor de meeste mensen synoniem met houtteelt. Dat geldt niet alleen voor leken, ook mensen die opereren in de omgeving van ons vakgebied zoals ecologen, hydrologen, planologen, voor de meeste mensen is bosbouw als houtteelt. Nu is er niets mis met houtteelt, maar bos beheren in de Nederlandse context is meer dan houtteelt. In een deel van ons bos is zelfs geen houtteeltdoelstelling aan de orde is. Maar wel bosbeheer. De naam van onze vereniging is dus niet goed.
Dit verkeerde, eenzijdige label doet het imago van de vereniging en mogelijk zelf ons vakgebied geen goed. Ik merk dat geregeld. Bosbouwers zijn houttelers en worden bijvoorbeeld daarom niet betrokken bij nieuw aan te leggen bos waar recreatie of natuur het hoofddoel is.
Alleen bos
Het zou een misverstand zijn om samen met een naamswijziging ook de aard van de vereniging te veranderen. Er zijn wel eens geluiden geweest die voor een verbreding van onze vereniging pleitte. Niet onlogisch, veel beheerders van bos beheren ook andere natuurterreinen zoals heide, water of schraalland. Toch zou een verbreding een verarming betekenen.
Een nieuwe naam
Als we de term bosbouw zouden verlaten, zijn we overigens een van de laatste ‘instituten’ die dat doen. Staatsbosbeheer, onderzoeksinstellingen, onderwijs instellingen, bijna iedereen heeft al eerder afscheid genomen van de term bosbouw.
We hebben als vereniging oude papieren. Dat is veel waard.